Rinit burnu kaplayan mukoza zarının iltihaplanması ve tahrişi olarak tanımlanabilir ve tahriş edici kimyasal maddeler, parfümler, yüksek nem, soğuk ve kuru hava, bakteriler, polenler, bazı yiyecek ve içecekler, duman, hormonal değişiklikler veya virüsler gibi çeşitli faktörler rinitlerin ortaya çıkmalarına neden olabilir. Yaşamı tehdit edici olmamakla birlikte genel yaşam ve uyku kalitesini düşüren semptomlara sahiptir.
Vazomotor rinit ise burun içindeki kan damarlarında hassasiyet ile birlikte anormal sinir kontrolü olduğunda meydana gelir. Normal şartlarda burun içindeki kan damarlarının kasılıp gevşemesi mukus akışını kontrol etmeye yardımcı olur. Konkaların astarındaki kan damarları çeşitli faktörler nedeniyle genişlediğinde ise iltihaplanmalara ve konkalarda şişmeye yol açar. Bu durum mukusun aşırı üretilmesine ve burun pasajlarında tıkanmalara neden olarak çeşitli rahatsızlıkları doğurabilir.
Konka (Burun Eti) Nedir?
Konkalar burun pasajları içinde bulunan kabuk şeklindeki kemik, damar ve doku ağlarıdır. Bu yapılar solunan havanın ısınmasından, nemlendirilmesinden ve filtrelenmesinden sorumludur. Üst, orta ve alt olmak üzere 3 adet konka bulunur. Bununla birlikte kişi zaman zaman üst konkadan biraz daha yukarıda dördüncü bir konkaya sahip olabilir. Her bir konka arasındaki boşluk hava akışını yönlendiren burun nefes yollarını oluşturur.
Kişi her bir ila yedi saatte bir konkaların biri şişerken diğerlerinin daraldığı nazal döngüden geçer. Bu bir hava yolu genişlerken ve hava akışı iyileşirken diğer nefes yollarında hava akışının sınırlanması anlamına gelir. Bu sırada alınan nefes azalmadığından kişi bu nazal döngünün genellikle farkında değildir. Ancak konkalarda görülen çeşitli anormallikler çeşitli semptomlara neden olabilir. Bu semptomlar şiddetli olduğunda semptomları azaltmak ve konkaları sağlıklı hallerine geri döndürmek için konka cerrahisine başvurulması gerekmektedir.
Vazomotor Rinitin Belirtileri Nelerdir?
Vazomotor rinitin belirtileri arasında hapşırma, tıkalı veya akan bir burun, burunda basınç hissi ve ağrı ya da balgam sayılabilir. Vazomotor rinit, alerjik rinite benzer semptomlar içerir, bu nedenle teşhis konulmadan önce uzmanın olası bir neden olarak alerji ihtimalini ortadan kaldırması gerekir. Vazomotor rinit genellikle kaşıntılı bir burun, gözler veya boğaz içermez, bu semptomlar alerjik rinitin belirtileridir. Vazomotor rinitte belirtiler aniden ortaya çıkar ve kısa sürelidir.
Vazomotor Rinitin Risk Faktörleri Nelerdir?
Tütün ve egzoz dumanı, tahriş edici kimyasal kokular ve ani hava değişimi burun etlerini (konkalar) aniden uyararak vazomotor rinitin görülme ihtimalini arttırabilir. Kadınlar adet döngülerinde ve hamilelik dönemlerinde daha hassaslardır. Aynı zamanda lupus, kistik fibroz, bazı hormonal bozukluklar ve astım dahil olmak üzere bazı sağlık durumları vazomotor rinitin gelişme olasılığını arttırmaktadır.
Vazomotor Rinit ve Konka Cerrahisi
Konka (burun eti) büyümesi, oldukça sık görülür ve belirtileri hafif burun tıkanıklığından rinoreye kadar değişiklik göstermektedir. Vazomotor rinit burun eti büyümesinin yaygın nedenleri arasındadır. Burun spreyleri gibi çeşitli ilaç tedavileri sonuç vermediğinde rinit tedavisi için konka cerrahisine başvurulması gerekebilir.
Konka cerrahisi hava akımını iyileştirmek için burun etlerinin (konkalar) küçültülmesini içeren bir prosedürdür. İşlem tipik olarak burnun her iki tarafındaki burun deliklerinden yapılır ve ciltte herhangi bir dış kesi içermez. Cerrah bir ısı kaynağı veya enerji dalgaları ile ısıtan iğne benzeri özel bir cihaz kullanarak skar dokusunun oluşmasına neden olan burun etlerinin boyutunu küçültür. İşlem genellikle 10 dakika sürer ve lokal anestezi altında yapılabilir. Ayakta tedavi prosedürüdür, bu kişinin işlemden kısa bir süre sonra taburcu olacağı anlamına gelir. Konka cerrahisi sonrası kuruluğu rahatlatmak ve iyileşme sürecine yardımcı olmak için durulamalar önerilebilir.
Vazomotor Rinit Önlenebilir mi?
Vazomotor rinit önlenebilir değildir ancak tanı konulduğunda kişi bu duruma neden olan çevresel tetikleyicilerin farkında olarak onlara maruz kalmaktan kaçınmalıdır. Burun spreyleri iltihabı ve tıkanıklığı azaltmaya yardımcı olabilir. Aynı zamandan burun pasajlarının düzenli olarak temizlenmesi nazal astarın nemli kalmasına yardımcı olarak kabuk oluşumunu önler ve kişinin duyduğu rahatsızlığı azaltır.